Horra, horra,
Gure Olentzero ... ?
Baina nor da Olentzero ospetsua?
Olentzero ez da Santa Claus bezalakorik, mendian bizi den ikazkin zikin eta zakar bat da. Garai batean beldurgarria, gazteak eta helduak orain espero dute. Egun, Santa Claus ordezkatu ohi du Euskal Herrian; bera da umeei opariak banatzen dituena.
Hala ere, kondairak dioenez, Olentzerok mezu bat darama: herritarrei argiaren bueltan eta egunak luzatzen ikusten dituen Neguko Solstizioa iragartzera dator.
Olentzero arbasoen euskal tradizioko pertsonaia da. Mitologian, neguko solstizioaren pertsonifikazioa izango zen. Kondairak dioenez, neguro, menditik jaisten da egun hobeak iritsiko direla iragartzera eta ikatza banatzera herriko herritarrei.
Bere historia naturaren zikloari lotuta dago. Bere ikatzak lo dagoen natura sinbolizatzen du eta txingarrak bizirik irauten duela ziurtatzen du, eguzkia inoiz hil ez dadin eta neguaren amaieran berriro ager ez dadin.
Ohituraz, urte amaieran, Olentzero bere pottok gainean edo bere astoarekin etortzen da umeak ikustera urte amaiera hurbildu ahala itxaropenaren mezulari bat ekartzeko: egunak irabazi du gauaren aurkako borroka, udaberria hurbiltzen ari da! Bere etorrera eguzkiaren itzulera ospatzeko ospakizun kolektiboaren sinonimoa da.
Eta gure Olentzero maitea urtero etortzen da Bidartera abenduaren amaieran haurrekin plazan kantatzera!
ilustrazioa Agathe Marcé